Alles wat je in 2025 moet weten over het Bouwbesluit brandveiligheid

Brandveiligheid is een essentieel aspect in de bouwsector. Het Nederlandse Bouwbesluit 2012 heeft daarom eisen gesteld om brandrisico's te beheersen en te minimaliseren. Deze voorschriften zijn ontworpen om de veiligheid van gebouwgebruikers te waarborgen en schade bij brand te beperken.

Wat houdt het bouwbesluit brandveiligheid in?

Het Bouwbesluit Brandveiligheid is een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) en is daarmee op zichzelf geen wet, maar een uitvoeringsbesluit. Het Bouwbesluit Brandveiligheid is een onderdeel van de Woningwet. In het Bouwbesluit Brandveiligheid staat opgesteld waaraan gebouwen moeten voldoen om de veiligheid van gebouwgebruikers te waarborgen. Door deze eisen kunnen gebruikers veilig vluchten, brandweerlieden goed hun werk uitvoeren, en wordt de kans op brand uitbreiding beperkt. Naast veiligheid en gezondheid zijn ook de bruikbaarheid, energiezuinigheid en het milieu meegenomen.

Hoofddoelstellingen van het Bouwbesluit 2012

Het Bouwbesluit 2012 heeft twee primaire doelstellingen op het gebied van brandveiligheid, namelijk:

1. Het voorkomen van slachtoffers: Door het vergroten van de vluchtveiligheid moeten gebouwgebruikers bij brand snel en veilig het gebouw kunnen verlaten.
   
2. Het beperken van branduitbreiding: Het voorkomt dat een brand zich uitbreidt naar aangrenzende percelen door middel van brandoverslag.

Aan welke basiseisen moet ik voldoen volgens het Bouwbesluit Brandveiligheid?

Vanuit het Bouwbesluit 2012 zijn negen basiseisen geformuleerd met betrekking tot de brandveiligheid van gebouwen. Deze eisen helpen ontwerpers en bouwers om de juiste toepassingen door te voeren in het gebouw. De negen eisen bestaan uit:

1. Voorkom het ontstaan van brand
2. Zorg ervoor dat een brand zich niet snel kan ontwikkelen
3. Zorg voor geschikte brand alarmeringen
4. Zorg voor de juiste blusmiddelen
5. Zorg voor veilige vluchtroutes
6. Zorg voor brandcompartimeringen
7. Bescherm de hoofddraagconstructie tegen brand
8. Zorg voor brandweervoorzieningen
9. Zorg voor regelmatige controles en onderhoud

De 9 basiseisen van het Bouwbesluit Brandveiligheid in detail

Voorkom het ontstaan van brand

Brandpreventie begint bij het vermijden van situaties waarin brand kan ontstaan. Dit betekent dat er maatregelen genomen moeten worden om brandgevaarlijke omstandigheden te minimaliseren, zoals het correct opslaan van brandbare materialen, het reguleren van elektrische installaties en het beperken van open vuur in risicovolle omgevingen.

Ook dient er gekeken te worden naar het oppervlak van de gebruikte materialen. Vatten deze snel vlam? Dan wordt de kans groter dat deze materialen de oorzaak vormen van een brand.

Door preventieve maatregelen te implementeren, kan de kans op brand aanzienlijk verkleind worden.

Zorg ervoor dat een brand zich niet snel kan ontwikkelen

Voor het geval dat er toch brand ontstaan is het belangrijk om de snelheid van brandontwikkeling te vertragen. Dit kan door gebruik te maken van brandwerende materialen, ventilatieopeningen af te schermen en brandvertragende coatings toe te passen. Daarnaast spelen bouwtechnische maatregelen zoals compartimentering en het beperken van brandbare materialen een belangrijke rol bij het beheersen van de verspreiding van vuur en rook.

Zorg voor brandalarmering

Een vroegtijdige detectie van brand kan levens redden. Brandmeldinstallaties, rookmelders en automatische detectiesystemen zorgen ervoor dat een brand snel wordt gesignaleerd, zodat het vuur gedoofd kan worden of evacuatie tijdig kan plaatsvinden. Door middel van de juiste alarmeringen kan ook de brandweer snel in actie komen. Daarnaast zijn de juiste plaatsing en periodieke controle van deze systemen noodzakelijk om hun betrouwbaarheid te garanderen.

Zorg voor blusmiddelen

Effectieve brandbestrijding begint met de beschikbaarheid van de juiste blusmiddelen. Handbrandblussers, brandslanghaspels en automatische blussystemen kunnen een beginnende brand doen stoppen. Het is van belang dat gebouwgebruikers weten hoe ze deze middelen moeten gebruiken. Ook moeten de blusmiddelen regelmatig gecontroleerd en onderhouden worden om hun werking te garanderen. Het vervangen van deze middelen moet volgens het Bouwbesluit 2012 minimaal 1 keer per 2 jaar.

Zorg voor veilige vluchtroutes

Een snelle en veilige evacuatie is van enorm belang in geval van brand. Het belangrijkste is dat gebouwgebruikers zich veilig en snel van A naar B kunnen verplaatsen. Vluchtroutes moeten daarom duidelijk gemarkeerd, vrij van obstakels en voldoende breed zijn. Daarnaast moeten nooduitgangen gemakkelijk bereikbaar en goed verlicht zijn.

Het gebruik van meerdere brandcompartimenten speelt hier een belangrijke rol in. We vertellen je hier meer over in de volgende eis.

Zorg voor brandcompartimentering

Brandcompartimentering is een bouwkundige methode om brand en rookverspreiding te beperken. Dit houdt in dat een gebouw wordt opgedeeld in compartimenten die gedurende een bepaalde tijd rook- en brandwerend zijn. Hierdoor blijft de brand binnen een afgebakend gebied en krijgen hulpdiensten meer tijd om de brand onder controle te krijgen. Compartimentering wordt gerealiseerd door middel van brandwerende muren, deuren en plafonds.

Bescherm de hoofddraagconstructie tegen brand

De stabiliteit van een gebouw mag niet direct in gevaar komen bij brand. Dit betekent dat gebouwgebruikers genoeg tijd hebben om veilig te kunnen vluchten. Ook moeten brandweerlieden het gebouw, zonder al te veel gevaar, kunnen doorzoeken op achtergebleven personen.

Om dit te kunnen garanderen, mogen de vloeren en het dak van de vluchtroute niet binnen 30 minuten bezwijken in een ander subbrandcompartiment dan waarin die vluchtroute ligt.

Zorg voor voorzieningen voor de brandweer

Om een effectieve brandbestrijding mogelijk te maken, moeten gebouwen voorzien zijn van faciliteiten die de brandweer ondersteunen. Denk hierbij aan goed bereikbare brandkranen, bluswateraansluitingen en toegankelijke noodroutes. Daarnaast moeten liften en brandweerliften functioneren volgens de gestelde eisen, zodat brandweerlieden snel en veilig kunnen handelen.

Zorg voor adequate controle en onderhoud

Brandveiligheidsmaatregelen zijn alleen effectief als ze goed worden onderhouden. De verschillende voorzieningen moeten tijdens het gebruik van een gebouw in stand blijven. Daarom zijn regelmatige inspecties, keuringen en tests van brandbeveiligingssystemen, noodverlichting en vluchtwegen noodzakelijk om de werking te kunnen waarborgen.

Waar nog meer op letten bij Bouwbesluit Brandveiligheid?

Naast de 9 basiseisen, zijn er nog een aantal andere zaken die invloed hebben op de brandveiligheid van een gebouw. Meer daarover is hieronder te lezen.

Materialen en constructie

De hierboven genoemde basiseisen zijn specifiek gericht op het voorkomen van slachtoffers en brandoverslag richting andere percelen. Dit betekent niet dat het daarmee gedaan is. In feite zou een gebouw volledig kunnen voldoen aan alle eisen, om uiteindelijk toch volledig verwoest te worden. Ongeveer de helft van de ondernemingen gaat na een grote brand binnen twee jaar failliet. Het is daarom verstandig om het gebouw niet alleen te laten voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit Brandveiligheid, maar ook brandbestendig te bouwen.

Voor het brandbestendig bouwen kan er gekeken worden naar het Euro-brandklasse Systeem. Dit systeem onderscheidt zeven klassen van A1 (niet-brandbaar) tot en met F (niet getest). Deze classificatie helpt bij het kiezen van materialen die bijdragen aan een veilige omgeving.

Brandwerende afdichtingen

Naast de keuze van materialen is het afdichten van openingen in brandscheidingen van groot belang. Leidingen, kabels en luchtkanalen die door compartimenten lopen, kunnen bij onvoldoende afdichting de verspreiding van brand en rook faciliteren. Het toepassen van brandwerende afdichtingsproducten zorgt ervoor dat de integriteit van brandscheidingen behouden blijft, wat cruciaal is voor de algehele brandveiligheid van het gebouw.

Overige wetten met betrekking op brandveiligheid

Naast het Bouwbesluit Brandveiligheid zijn er nog een heel aantal wetten die eisen stellen aan de brandveiligheid. Denk bijvoorbeeld aan de NEN-normen die aangeven aan welke eisen bijvoorbeeld brandwerende deuren en afdichtingen moeten voldoen. Ook regelgevingen zoals die van de Arbowet en Wet milieubeheer kunnen van toepassing zijn.

Wat gebeurt er als mijn gebouw niet voldoet aan de eisen van het Bouwbesluit Brandveiligheid?

Op het moment dat een gebouw niet voldoet aan de eisen van het Bouwbesluit Brandveiligheid kunnen er verschillende dingen gebeuren. Gaat het om nieuwbouw? Dan wordt de bouwvergunning geweigerd en dien je opnieuw naar de tekentafel te gaan. Mocht het gebouw al staan, kunnen bedrijven te maken krijgen met sancties vanuit de gemeente, reputatieschade of verzekeringsproblemen. Hoge boetes of juridische stappen zijn hierbij geen uitzondering.

Wijzigingen van het Bouwbesluit Brandveiligheid in de afgelopen jaren

Er zijn door de jaren heen heel wat wijzigingen doorgevoerd op het gebied van wet- en regelgeving rondom de brandveiligheid van gebouwen. Zo werden in 1992 de eerste eisen landelijk vastgelegd, wat een einde maakte aan de onderlinge verschillen tussen gemeenten. Uiteindelijk heeft elke wijziging die wordt doorgevoerd een impact op waar jij als bouwer, ontwerper of beheerder aan moet voldoen.

Invoer nieuw Bouwbesluit in 2012

Op 1 april 2012 werd een nieuw Bouwbesluit doorgevoerd. Voor de Brandveiligheid betekende dat er vanaf dat moment verschillende prestatie-eisen werden gesteld. Deze prestatie-eisen bestonden uit:

• De mate waarin wanden en vloeren brand en rook kunnen tegenhouden, zodat verspreiding naar andere ruimtes wordt beperkt
• De brandreactie van oppervlakken van bouwmaterialen, oftewel hoe snel ze vlam vatten en bijdragen aan brandontwikkeling
• De tijdsduur dat een bouwconstructie zijn dragende functie behoudt bij blootstelling aan brand

Van Bouwbesluit naar Bbl in 2024

Op 1 januari 2024 is een nieuw Bouwbesluit in gegaan. Vanaf die datum is het Bouwbesluit samengevoegd met de Omgevingswet. Vanaf dat moment spreekt men over Bbl, wat staat voor Besluit bouwwerken en leefomgeving.

Met de invoering van Bbl zijn de regels voor brandveiligheid verder aangescherpt. Het Bbl bevat specifieke eisen voor zowel nieuwbouw als bestaande bouw. Voor 2024 lag de nadruk specifiek op rook eisen.

Wijzigingen Bbl in 2025

Op 1 januari 2025 zijn er een aantal nieuwe wijzigingen doorgevoerd in het Bbl. Zo krijgt een omgevingsvergunning voortaan voorrang op de algemene regels in het Bbl, ook als die in strijd zijn met elkaar. Daarnaast mag je geen vergunningvrije aanpassingen doen aan een gebouw als je eerder geen verplichte gereedmelding hebt gedaan. Tot slot is het duidelijker geworden wanneer je zonder vergunning mag bouwen. Meer over de (toekomstige) Bbl wijzigingen is te lezen via de website van Wetten Overheid.

Brandveilige producten van Forster Nederland

Als specialist op het gebied van brandveilige producten hebben wij van Forster Nederland een ruim assortiment aan brandveilige producten die voldoen aan de verschillende wet- en regelgevingen. Een aantal producten hiervan zijn:

• Presto profielen: De Forster Presto profielen worden gebruikt voor onder andere brandwerende deuren, ramen en gevels. Ze zijn speciaal ontworpen om te voldoen aan strenge eisen op het gebied van brandwerendheid, zoals weerstand tegen branddoorslag en -overslag.
• Nood- en paniekdeuren: Forster biedt betrouwbare oplossingen voor nood- en paniekdeuren die voldoen aan de Europese CE-normen. Deze deuren zijn uitgerust met speciaal hang- en sluitwerk, zoals panieksloten en paniekbalken, waarmee personen in geval van nood snel en veilig een gebouw kunnen verlaten. De systemen zijn bovendien combineerbaar met brandwerende eisen, waardoor veiligheid op meerdere fronten gegarandeerd is.
• Glasoplossingen: Naast metalen profielen levert Forster ook brandwerend glas dat geschikt is voor toepassing in ramen, deuren en wanden. Deze glasoplossingen zijn getest en gecertificeerd voor gebruik in brandveilige constructies en bieden zowel bescherming als transparantie.
• Afdichtingssystemen: Om rook- en vlamdoorslag effectief te beperken, bieden we ook afdichtingsproducten die naadloos aansluiten op de profielsystemen. Deze afdichtingsproducten zijn essentieel voor een goed functionerend brandcompartiment.
• Brandwerend PU schuim: Dit schuim wordt gebruikt voor het afdichten van voegen en openingen rond kabels en leidingen. Het voorkomt de verspreiding van vuur en rook en is eenvoudig aan te brengen in moeilijk bereikbare plekken.
• Brandwerend beglazingsband: Dit band wordt gebruikt voor het afdichten van de ruimte tussen glas en kozijn. Het zorgt ervoor dat beglazing zijn brandwerende eigenschappen behoudt en voorkomt dat vuur en rook door de glasnaden dringen.
• Brandwerend compriband: Dit voorgecomprimeerde band zet uit bij brand en zorgt voor een brandwerende afsluiting van voegen tussen bouwdelen. Het wordt vaak toegepast bij dilatatievoegen en naden in gevels.
• Brandwerend opschuimend band: Dit band zet uit onder hoge temperaturen en sluit openingen in de constructie af, zodat vuur en rook niet door kunnen dringen. Het wordt vaak toegepast rondom doorvoeringen van leidingen en kabels.
• Brandwerende platen: Deze platen worden gebruikt om grotere openingen of doorvoeringen in brandscheidingen af te dichten. Ze bieden een sterke en duurzame barrière tegen vuur en rook en kunnen op maat worden gesneden.
• Brandwerende sandwichpanelen: Deze panelen bestaan uit meerdere lagen en worden vaak toegepast in muren, daken en gevels om te voldoen aan brandwerende eisen. Ze bieden structurele stabiliteit en hoge brandwerendheid, wat essentieel is voor grotere constructies.

Vragen over de brandveilige producten van Forster Nederland?

Heb je vragen over een van onze brandveilige producten? Of het nu gaat over welke producten het beste passen bij jouw situatie of het ontvangen van advies over de juiste toepassing ervan, het team van Forster Nederland staat klaar om jou verder te helpen!